BIOS

Basic Input Output System: είναι ένα ειδικό λογισμικό (firmware: υλικολογισμικό), που εκτελείται αμέσως μόλις εκκινήσουμε τον υπολογιστή μας (βασικά γενικότερα, κάθε σχεδόν συσκευή ή εξάρτημα, έχει κάποιου είδους BIOS, πχ. κινητό τηλέφωνο, κάρτα γραφικών κλπ.). Η πρώτη του δουλειά είναι να εκτελέσει το POST (Power On Self Test), δηλαδή να αναζητήσει και να ελέγξει τη λειτουργία του συνδεδεμένου υλικού στον υπολογιστή. Θα έχετε παρατηρήσει ότι η πρώτη εικόνα που βλέπουμε όταν ανοίγει ο Η/Υ είναι πληροφορίες για την CPU, την μνήμη RAM, τους σκληρούς δίσκους κλπ.

          Αν βρεθεί κάποιο σημαντικό πρόβλημα, τότε θα εμφανίσει το BIOS το αντίστοιχο μύνημα και θα σταματήσει την εκκίνηση του Η/Υ. Αν το πρόβλημα είναι στο κομμάτι της μνήμης, των γραφικών κλπ. δεν θα εμφανιστεί τίποτα (αφού χωρίς μνήμη δεν ξεκινά ο Η/Υ ή με χαλασμένη την κάρτα γραφικών δεν δείχνει τίποτα η οθόνη...), αλλά θα ακουστούν κάποιοι συγκεκριμένοι ήχοι, με την βοήθεια των οποίων μπορούμε να εντοπίσουμε το πρόβλημα.

          Επίσης, κατά την λειτουργία του το BIOS μας δίνει την δυνατότητα να μπούμε στο CMOS Setup, συνήθως πατώντας το πλήκτρο Del ή το F2, και να ρυθμίσουμε μέσα από εκεί πάρα πολλές παραμέτρους λειτουργίας σχεδόν όλων των εξαρτημάτων που είναι ενσωματωμένα - συνδεδεμένα στην μητρική πλακέτα.

          Με την βοήθεια των ρυθμίσεων αυτών αλλά και των αντίστοιχων οδηγών συσκευής (device driver), το Λειτουργικό Σύστημα μπορεί να ελέγξει και να χρησιμοποιήσει τις συσκευές αυτές.

          Η τελευταία δουλειά του BIOS, είναι να εντοπίσει σε ποιά συσκευή αποθήκευσης (δισκέττα, σκληρός δίσκος, CD κλπ.), με βάση την σειρά εκκίνησης (boot sequence, το οποίο ρυθμίζεται μέσα στο CMOS Setup), βρίσκεται το Λειτουργικό Σύστημα και να παραδώση την "σκυτάλη" εκκίνησης σε αυτό.

          Το BIOS τέλος, είναι αποθηκευμένο σε ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα (chip), που αποτελεί και την γνωστή μνήμη ROM. Η τεχνολογία του κυκλόματος αυτού ήταν παλιότερα EPROM:

Στους σύγχρονους Η/Υ,  είναι τεχνολογίας FLASH:

To BIOS ξεκίνησε την δεκαετία του '80 υποστηρίζοντας τεχνολογίες 16 ή 32 bit και πολύ περιορισμένο αριθμό συσκευών και εξαρτημάτων. Η τεχνολογία όμως τρέχει σε απίστευτους ρυθμούς με αποτέλεσμα να έχει πλησιάσει το τέλος του. Οι εταιρίες γίγαντες όπως η Intel και η Microsoft σε συνεργασία και με άλλους φορείς πρόσθεταν δυνατότητες, όπως το ACPI κλπ., παρατείνοντας τη ζωή του. Όμως τα 64 bit και η ανάγκη για πιο ευέλικτες λύσεις για την υποστήριξη των νέων τεχνολογιών, έχει φέρει ήδη τον αντικαταστάτη του,  το EFI (Extensible Firmware Interface, από την Intel) και το UEFI (Unified EFI, από άλλες εταιρίες και οργανισμούς). Σύντομα θα αρχίσουν να κυκλοφορούν και τα πρώτα motherboards με EFI.